Τρίτη 7 Ιουλίου 2015

Ομιλείτε ελληνικά;

Πόσο καλαίσθητο είναι να ακούς κάποιον που ξέρει να χειρίζεται σωστά τη γλώσσα ή να διαβάζεις ένα καλογραμμένο κείμενο. Ωστόσο, παρατηρώντας τις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά, ένας άριστος γνώστης την ελληνικής γλώσσας θα εντοπίσει αρκετά γραμματικά, συντακτικά αλλά και νοηματικά λάθη! Ακολουθεί μια λίστα με μερικά από αυτά. Απομνημονεύστε όσα περισσότερα μπορείτε!


αγοραπωλησία όχι αγοροπωλησία

ακατονόμαστος όχι ακατανόμαστος

ανδριάντας και όχι αδριάντας

άρδευση και όχι άρδρευση

κομπλιμέντο και όχι κοπλιμέντο


λιποβαρής και όχι ελλιποβαρής


μεγέθυνση, μεγεθυσμένος και όχι μεγένθυνση, μεγενθυμένος


παρονομαστής και όχι παρανομαστής


το απολωλός και όχι το απολωλόν

αυτοκινητικό δυστύχημα και όχι αυτοκινητιστικό δυστύχημα

γενεαλογικός και όχι γενεολογικός


ευρεία χρήση και όχι ευρέα χρήση

καταχώριση (σε φακέλους) και όχι καταχώρηση

κοινοτοπία και όχι κοινοτυπία

προγεννητικός και όχι προγενετικός

συνονθύλευμα και όχι συνοθύλευμα


υπερωκεάνιο και όχι υπερωκειάνιο


χλοοτάπητας και όχι χλωροτάπητας


αντικαθίστανται και όχι αντικαθιστώνται


αντεπεξέρχομαι και όχι ανταπεξέρχομαι


διατίθενται και όχι διατίθονται


απαθανατίζω και όχι αποθανατίζω


επιτίθεμαι  και όχι επιτίθομαι

αποκτώνται και όχι αποκτούνται


καταπατούνται και όχι καταπατώνται

κατονομάζω και όχι κατανομάζω


περιθάλπω και όχι περιθάλπτω

έχω απαυδήσει και όχι έχω απηυδήσει αλλά: απηύδησα, είμαι απηυδισμένος

τριάμισι χρόνια, τρεισήμισι μέρες (τρία χρόνια, τρεις μέρες).

απ’ ό,τι (και όχι: απ’ ότι)

καθότι ή καθ’ ότι (και όχι: καθ’ ό,τι)

οτιδήποτε (και όχι: ο,τιδήποτε)

καθένας, καθεμιά (και όχι: κάθε ένας, κάθε μια)

μ’ εμένα, μ’ εσένα κλπ (και όχι: με μένα, με σένα)

παρ’ όλα αυτά (και όχι: παρόλα αυτά). Αλλά παρόλο.

πληροίς, πληροί (και όχι: πληρεί)

ανήκε και όχι άνηκε

παρεμπιπτόντως (και όχι: παρεπιπτόντως)

ο μυς, οι μύες, τους μυς (και όχι: οι μυς, τους μύες)

ο ιχθύς, οι ιχθύες, τους ιχθύς (και όχι: οι ιχθείς, τους ιχθύες)

όροφος αλλά διώροφος, τριώροφος, πολυώροφος

Γαλλία αλλά Πορτογαλία

ποικίλλω αλλά ποικιλία

θα παραδώσω, να αποδώσω και όχι παραδόσω, αποδόσω. Αλλά απόδοση, παράδοση

αυτός καθ΄ εαυτόν, αυτή καθ’εαυτήν, αυτού καθ΄ εαυτόν, αυτής καθ’ εαυτήν, αυτόν καθ΄ εαυτόν, αυτοί καθ΄ εαυτούς, αυτών καθ΄ εαυτούς κλπ. Και επίσης αυτός καθαυτόν, αυτή καθαυτήν κλπ.(και όχι: αυτού καθ΄ εαυτού, αυτής καθ΄ εαυτής, αυτοί καθ΄ εαυτοί κλπ.).

Αϊ-Βασίλης, Αϊ-Γιώργης. Το "Αϊ" δεν τονίζεται, δε γράφεται "Αη" και ακολουθείται πάντα από ενωτικό (-).

«Ευχαριστούμε όλους όσοι μας συμπαραστάθηκαν» (και όχι: «όλους όσους…» διότι είναι υποκείμενο στο ρήμα που ακολουθεί, αλλά: «ευχαριστούμε όσους μας συμπαραστάθηκαν» (όταν λείπει το όλους). Προσοχή όμως: «επικοινωνεί με όλους όσους γνωρίζει», επειδή εδώ το «όσους» είναι αντικείμενο του ρήματος).

περισσότεροι από έναν ή περισσότεροι του ενός (και όχι: περισσότεροι από ένας)

γίνονται όλοι δεκτοί ανεξαρτήτως ηλικίας (και όχι: ανεξαρτήτου ηλικίας).

ενήργησα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου (και όχι: στα πλαίσια).

πόσο πολλοί, τόσο πολλοί, πόσο πολλή (και όχι: πόσοι πολλοί, τόσοι πολλοί, τόση πολλή)

κατ΄ αρχήν (=στα βασικά σημεία), κατ΄ αρχάς (=αρχικά). Π.χ. «Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε κατ’ αρχήν», « Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε…»

Ο επικεφαλής, του επικεφαλής, τον επικεφαλής, οι επικεφαλής κλπ. (και όχι: τον επικεφαλή, του επικεφαλούς)

κλητική: "κυρία Πρόεδρε" (και όχι: "κυρία Πρόεδρος)

"δόξα τω Θεώ" και όχι "δόξα το Θεό"

"15 Σεπτεμβρίου" ή "15 του Σεπτέμβρη" (και όχι: "15 Σεπτέμβρη")

το ουσ. λάθος δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως επιθετικός προσδιορισμός: π.χ. «λανθασμένη έκφραση» (και όχι: "λάθος έκφραση").

εξοκέλλω και όχι εξοκείλλω. Αλλά εξόκειλα, θα εξοκείλω, έχω εξοκείλει.

αποτείνομαι, μέλλ. θα αποταθώ (και όχι: αποτανθώ)

"Η λέξη αυτή απαντά συχνά στον Όμηρο" (και όχι: απαντάται)

"Απολαύει της εμπιστοσύνης" (και όχι: απολαμβάνει).

"Αυτός επανέλαβε (οριστ. αόρ.) την προσπάθεια χτες" - "Εσύ επανάλαβε (προστκτ.) την προσπάθεια αύριο". Οι προστακτικές δεν παίρνουν χρονική αύξηση. Ομοίως, "παρήγγειλα ένα ποτό" - "παράγγειλέ μου ένα ποτό", "αυτός αντέγραψε τις σημειώσεις" - "αντίγραψέ μου τις σημειώσεις"

πριν από την έναρξη (και όχι: πριν την έναρξη).

οποιοσδήποτε, οτιδήποτε (και όχι: ο οποιοσδήποτε, το οτιδήποτε).

Τέως πρόεδρος: ο μέχρι πρότινος πρόεδρος, ο προηγούμενος (από τον σημερινό) πρόεδρο. Πρώην πρόεδρος: ο πριν από πολύ καιρό πρόεδρος.

Το άρα δεν είναι σωστό να συνοδεύεται από το λοιπόν (όχι: "άρα λοιπόν") ούτε υποκαθίσταται από το άραγε.

Το «κ.κ.» χρησιμοποιείται μόνο στον γραπτό λόγο . Γράφουμε «οι κ.κ. ομιλητές» αλλά εκφωνούμε «οι κύριοι ομιλητές» (και όχι: "οι κύριοι κύριοι ομιλητές")

Το «μέσα» μπροστά από «σ» γίνεται «μες» (αλλά όχι απαραίτητα, μπορεί να μείνει «μέσα»), ποτέ όμως «μεσ’». Όχι "μεσ’ από το δάσος", αλλά "μες στο δάσος" ή "μέσα στο δάσος"

έχω κλίση στη μουσική (κλίνω) - πήρα κλήση από το δικαστήριο (καλώ)

σύγκλιση απόψεων - σύγκληση συνεδρίου - σύγκλειση δοντιών

σάτιρα, σατιρίζω, σατιρικό ποίημα, Σάτυρος (μυθ. ακόλουθος του Διονύσου), σάτυρος (ασελγής), σατυρικός (ο του Σατύρου), σατυρικό δράμα (το αρχαίο λογοτεχνικό είδος) αλλά σατιρικός συγγραφέας.

η σορός του θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα - ο σωρός από ξύλα

τι μέλλει γενέσθαι; - δε με μέλει τι θα γίνει

πολιτικό κόμμα - έπεσε σε κώμα

παραλείφθηκε (από το παραλείπω) - παραλήφθηκε (από το παραλαμβάνω)

σύγχυση νοημάτων (συγχέω) - ψυχική σύγχιση (συγχίζω)

κυκλοφοριακή συμφόρηση στην πόλη - το κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπινου σώματος

«το μείγμα συνίσταται από τα εξής υλικά» - «συνιστάται η ανάπαυση του ασθενούς»

ψυχική οδύνη - ωδίνες (=πόνοι της γέννας)

«οι κάτοικοι της υπαίθρου» - «βγήκα στο ύπαιθρο για να ξεμουδιάσω»

«απαιτείται η νοσηλεία του σε κλινική» - «η ασφαλιστική του εταιρία θα καταβάλει τα νοσήλια».

Όσο(ν) αφορά το θέμα αυτό (και όχι: όσο αφορά στο θέμα αυτό, ούτε ως αναφορά)

στη διαπασών (και όχι: στο διαπασόν)

βρέχει επί δικαίους και αδίκους (και όχι: επί δικαίων και αδίκων).

εν πάση περιπτώσει (και όχι: εν πάσει)

οι στύλοι του Ολυμπίου Διός (και όχι: οι στήλες).

ποιούμαι την νήσσαν (κοινώς: κάνω την πάπια και όχι: ποιώ την νήσσαν).

περί πολλά τυρβάζει (και όχι: περί πολλών τυρβάζει)

ελαφρά τη καρδία ( και όχι: με ελαφρά την καρδία)

δίνω το «παρών» (και όχι: δίνω το παρόν.)

δυνάμει (και όχι: εν δυνάμει)

επί το έργον (και όχι: επί τω έργω)

θα ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου (και όχι: τους ασκούς).

πόσω μάλλον (και όχι: πόσο μάλλον ή κατά πόσο μάλλον)

δεν έχει πού την κεφαλήν κλίνη (και όχι: πού την κεφαλήν κλίναι)

επί ξυρού ακμής (και όχι: επί ξηρού). Ξυρόν= ξυράφι

ο, η αυτάρκης, το αύταρκες (και όχι: το αυτάρκες).

ο,η κακοήθης, το κακόηθες (και όχι: το κακοήθες)

ο περί ου ο λόγος, αλλά η περί ης ο λόγος , οι περί ων ο λόγος

ανέκαθεν (και όχι: από ανέκαθεν ούτε εξ από ανέκαθεν) μακρόθεν (και όχι: εκ του μακρόθεν)

νεότερος και όχι νεώτερος (και όλα τα παραθετικά επιθέτων στη δημοτική που δεν προέρχονται από το "άνω" ή "κάτω")


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου